Prawo w zakresie używania przenośnych detektorów gazów.
Poniżej staramy się zamieszczać wybrane regulacje prawne, które mają coś wspólnego z przenośnymi detektorami gazów lub pomiarami.
Warto pamiętać, że stosowanie akurat przenośnych urządzeń nie zawsze jest bezpośrednio wymagane w przepisach, natomiast często jest ono bardziej uzasadnione ekonomicznie lub funkcjonalnie w stosunku do stacjonarnych czujników gazów.
Przenośne detektory gazów - ogólne przepisy BHP
Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650 "Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy" (wraz ze zmianami)
§87.1 Prace w zbiorniku moga być podjęte i prowadzone, z zastrzeżeniem ust.2, po spełnieniu następującyh wymagań:
(...)
6) bezpośrednio przed przystąpieniem do pracy wewnątrz zbiornika powietrze w zbiorniku należy zbadać na zawartość tlenu oraz gazówi par substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne;
§97.1 Pomieszczenia przeznaczone do składowania lub stosowania materiałów niebezpiecznych pod względem pożarowym lub wybuchowym, oraz w których istnieje niebezpieczeństwo wydzielania się substancji trujących albo tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe, powinny być wyposażone w:
1. Urządzenia zapewniające sygnalizację o zagrożeniach;
2. Odpowiedni sprzęt i środki gaśnicze, środki neutralizujące, apteczki oraz odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, stosownie do występujących zagrożeń
Ten zapis nakłada na użytkownika obowiązek posiadania urządzeń sygnalizacyjnych wszędzie tam gdzie mogą pojawić się zagrożenia m.in. ze strony gazów niebezpiecznych. Należy też zawsze pamiętać, że gazy nie toksyczne uważane za "bezpieczne" mogą w dużych ilościach także okazać się groźne ponieważ mogą wyprzeć tlen z pomieszczenia. W takich przypadkach miernik wyposażony w sensor tlenu będzie niezastąpiony. Do takich zastosowań odpowiednie będą przenośne mierniki wielogazowe Multi Gas Clip lub jednogazowe Single Gas Clip (w zależności od potrzeb), a tam gdzie ma to uzasadnienie, stancjonarne czujniki gazów MSR-Electronic.
Dz.U. 2011 nr 33 poz. 166 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
§ 5. W przypadku występowania szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego, dla którego została ustalona wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego (NDSP), określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy, pracodawca wykonuje we własnym zakresie pomiary ciągłe stężenia tego czynnika za pomocą urządzeń lub z uwzględnieniem procedur spełniających wymagania określone w Polskiej Normie4).
Przenośne detektory gazów - ochrona przeciwpożarowa
Dz.U.Nr 109 poz. 719 "Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów" (wraz ze zmianami)
"Rozdział 8.
Prace niebezpieczne pod względem pożarowym oraz ocena zagrożenia wybuchem
§36.1. Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, mogących powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu, właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu:
1) ocenia zagrożenie pożarowe w miejscu, w którym prace będą wykonywane;
(...)
2. Przy wykonywaniu prac, o których mowa w ust. 1, należy:
(...)
2) prowadzić prace niebezpieczne pod względem pożarowym w pomieszczeniach lub przy urządzeniach zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem łatwo palnych cieczy lub palnych gazów, jedynie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10 % ich dolnej granicy wybuchowości;"
Przenośne detektory gazów - studnie, kanały i oczyszczalnie ścieków
Dz.U. 1993 nr 96 poz. 437 Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji, remontach i konserwacji sieci kanalizacyjnych.
§7. Przed rozpoczęciem robót w kanale należy zabezpieczyć pracowników przed nagłym:
2) przekroczeniem dopuszczalnych stężeń substancji szkodliwych i niebezpiecznych dla życia lub zdrowia.
§12. 2. Po zakończeniu wietrzenia kanału należy sprawdzić, za pomocą analizatorów chemicznych albo lampy bezpieczeństwa, czy nie występują substancje szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne.
§16. Pracownicy wykonujący roboty w kanale powinni posiadać przy sobie urządzenia do wykrywania i sygnalizacji obecności gazu oraz zapaloną lampę bezpieczeństwa.
Dz.U. 1993 nr 96 poz. 438 Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków.
§33. 1. Wejście do pomieszczeń lub zagłębień przy kratach powinno być poprzedzone zbadaniem czystości powietrza i zawartości tlenu. Badania należy dokonywać za pomocą przyrządów kontrolno-pomiarowych służących do wykrywania gazów szkodliwych i niebezpiecznych oraz lamp bezpieczeństwa.
2. Pracownicy wchodzący do pomieszczenia zagłębionego przy kratach powinni być wyposażeni w urządzenia do wykrywania gazów niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia oraz posiadać szelki bezpieczeństwa z linką asekuracyjną o odpowiedniej długości.
W przypadku kanałów (także telekomunikacyjnych), studzienek, przepompowni, oczyszczalni ścieków itp. obiektów dość precyzyjnie zostały określone zarówno zagrożenia jak i wymogi. Do tych celów należy zastosować detektor wielogazowy Multi Gas Clip z pompką zasysającą i sensorem podczerwonym lub miernik Multi Gas Clip Simple z pompką zewnętrzną. W obiektach technologicznych oczyszczalni ścieków możemy z powodzeniem zastosować stacjonarne czujniki gazów.
Przenośne detektory gazów - statki i obiekty morskie (offshore).
Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu (SOLAS).
Dz.U. 2014 poz. 812 "Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi"
ROZDZIAŁ 13
Bezpieczeństwo i gospodarka złożem w procesie wydobywania kopalin w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej
§ 385. 1. Morską jednostkę wyposaża się w:
1) przenośny sprzęt do określania stężeń gazów toksycznych i wybuchowych oraz do określania zawartości tlenu w powietrzu;
Dz.U. 2016 poz. 869 Zmiany do załącznika do Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie dnia 1 listopada 1974 r., zmienionej Protokołem sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. oraz Protokołem przyjętym w Londynie dnia 11 listopada 1988 r. Londyn.2014.05.22 i 2014.11.21.
REZOLUCJA MSC.365(93)
ROZDZIAŁ II-2 BUDOWA - OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA, WYKRYWANIE I GASZENIE POŻARÓW
CZĘŚĆ G WYMOGI SPECJALNE
5 Wykrywanie
Jeżeli pojazdowiec przewozi jako ładunek co najmniej jeden pojazd silnikowy mający w zbiorniku sprężony wodór albo gaz ziemny jako paliwo potrzebne do ich napędu, wówczas należy zapewnić przynajmniej dwa przenośne wykrywacze gazu. Takie detektory powinny być odpowiednie do wykrywania paliwa gazowego oraz powinny być certyfikowane jako typu bezpiecznego do stosowania w obecności mieszany gazów wybuchowych.".
Dz.U. 2016 poz. 2029 Zmiany do załącznika do Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie dnia 1 listopada 1974 r., zmienionej Protokołem sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. oraz Protokołem przyjętym w Londynie dnia 11 listopada 1988 r., przyjęte w Londynie dnia 22 maja 2014 r. i dnia 21 listopada 2014 r.
REZOLUCJA MSC.380(94)
POPRAWKI DO MIĘDZYNARODOWEJ KONWENCJI O BEZPIECZEŃSTWIE ŻYCIA NA MORZU (SOLAS), 1974 r. z późn. zm.
ROZDZIAŁ XI-ŚRODKI SPECJALNE DLA PODNIESIENIA BEZPIECZEŃSTWA NA MORZU
Po istniejącym prawidle 6 dodaje się nowe prawidło 7 w brzmieniu:
Prawidło 7 -Urządzenie do badania atmosfery w przestrzeni zamkniętych.Każdy statek, do którego ma zastosowanie rozdział I, dysponuje odpowiednimi przenośnymi urządzeniem lub urządzeniami* do badania atmosfery w przestrzeniach zamkniętych. Urządzenia te muszą przynajmniej mierzyć stężenie tlenu, gazów łatwopalnych lub oparów, siarkowodoru i tlenku węgla przed wejściem do przestrzeni zamkniętych**. Urządzenia do dyspozycji zgodnie z innymi przepisami również mogą spełniać niniejszy przepis. Należy zapewnić odpowiednie warunki do kalibracji wszelkich tego rodzaju urządzeń.
* Zob. wytyczne w celu ułatwienia wyboru przenośnego przyrządu pomiaru tlenu dla pomieszczeń zamkniętych wymaganego przez prawidło XI-1/7 konwencji SOLAS (MSC.1/Circ.1477).
** Zob. znowelizowane zalecenia w zakresie wchodzenia do zamkniętych przestrzeni na statkach (rezolucja A.1050(27))
Warto tutaj przytoczyć informacje i zalecenia z przywołanego w konwencji cyrkularza (okólnika) MSC.1/Circ.1477 Międzynarodowej Organizacji Morskiej IMO:
W pkt. 1 cyrkularz stanowi, że nie jest on wyznacznikiem standardu dla urządzeń stosowanych na statkach, a jedynie ma być pomocny przy wyborze co oznacza, że stosowanie zaleceń w nim zawartych nie jest obligatoryjnym wyznacznikiem parametrów urządzeń jak próbują twierdzić niektórzy sprzedawcy.
w pkt. 2 znajdziemy informację, że w specyficznych przypadkach wejście do przestrzeni zamkniętych może wymagać także innych urządzeń (np. do badania innych gazów jeżeli jest takie zagrożenie).
Pkt. 3 mówi o tym, że cyrkularz odnosi się jedynie do urządzeń stosowanych do pomiaru przed wejściem oraz cyklicznie w trakcie prac do ich zakończenia, natomiast dokument nie odnosi się do detektorów osobistych noszonych przez marynarzy w trakcie prac.
Podstawowe parametry urządzenia używanego do powyższych celów znajduja się w kolejnych punktach i obejmują:
Pkt. 4 wymóg pompki zasysającej (nie określono czy wbudowanej czy zewnętrznej)
Pkt. 5 wymóg "autotestu" miernika przy włączeniu
Pkt. 6 pomiary powinien wykonywać przeszkolony personel
Pkt. 7 miernik powinien wykrywać 4 gazy LEL, O2, H2S, CO
Pkt. 8 przyrząd powinien wskazywać, które gazy mierzy
Pkt. 9 jeżeli miernik jest wyposażony w funkcję alarmowania, to alarmy mają być ustawione wg regulacji Państwa, pod którego banderą pływa jednostka
Pkt. 10 przyrząd powinien być odpowiednio zabezpieczony przez warunkami zewnętrznymi w jakich ma działać
Pkt. 11 urządzenie ma być łatwe do przenoszenia
Pkt. 12 detektor ma być odpowiednio zabezpieczony przed wnikaniem kurzu i wody (nie określono wymaganych parametrów IP)
Pkt. 13 minimalny czas pracy na baterii musi wynosić 10 godzin
Pkt. 14 detektor powinien być w wykonaniu iskrobezpiecznym
Pkt. 15 wyświetlacz powinien być czytelny w kazdych warunkach oświetleniowych
Pkt. 16 instrukcja producenta powinna jasno precyzować wymagania kalibracji
Pkt. 17 jeżeli przyrząd ma wbudowane przypomnienie o kalibracji to nie może ono blokować pracy urządzenia lub go wyłączać
Pkt. 18 powinna być zapewniona instrukcja obsługi w języku roboczym używanym na jednostce
Biorąc pod uwagę powyższe wymogi są one spełniane przez wszystkie modele Multi Gas Clip w wersji z pompką wbudowaną lub dostępną pompką zewnętrzną. Warto tutaj wspomnieć, że dla jednostek pływających szczególny problem stanowi okresowa kalibracja i warto tym samym rozważyć detektory wielogazowe z sensorem podczerwonym Multi Gas Clip IR kalibrowane co 12 miesięcy lub mierniki nie wymagające kalibracji typu Multi Gas Clip Simple.
Więcej szczegółów można znaleźć na stronach Międzynarodowej Organizacji Morskiej IMO.
Stan prawny na 04.2023
P.T.SIGNAL nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie powyższych informacji w jakimkolwiek celu i w jakimkolwiek zakresie. Wszelkie interpretacje regulacji prawnych są podane jedynie w celu orientacyjnym i P.T.SIGNAL nie ponosi odpowiedzialności za ich prawidłowość.
